Video Cảm nhận về đoạn thơ Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc ?

Copy

Mẹo về Cảm nhận về đoạn thơ Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc 2022

Bùi Công Duy đang tìm kiếm từ khóa Cảm nhận về đoạn thơ Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc được Cập Nhật vào lúc : 2022-06-03 00:00:06 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.

Văn mẫu: Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng: "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Sông Mã gầm lên khúc độc hành" được VnDoc.com tổng hợp và sưu tầm gồm những bài văn mẫu lớp 12 hay dành riêng cho những em học viên tham khảo, củng cố kỹ năng thiết yếu cho bài kiểm tra viết môn Ngữ văn 12 sắp tới đây của tớ. Mời những em học viên cùng tham khảo.

Nội dung chính

Cảm nhận về tác phẩm Tây Tiến1. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 12. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 23. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 34. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 4Video liên quan

Cảm nhận về tác phẩm Tây Tiến

1. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 12. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 23. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 34. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 4

1. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 1

Viết về Tây Tiến - Quang Dũng viết bằng dòng hồi ức. Và trong dòng hồi ức ấy nỗi nhớ đồng đội luôn xao động, gợi về những kỉ niệm, hình ảnh thân thương, tha thiết, sâu lắng. Ta phát hiện dòng hoài niệm về đồng đội, về những tình cảm, nỗi lòng người lính Tây Tiến qua đoạn thơ:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc,

Quân xanh màu lá dữ oai hùm.

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,

Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm.

Rải rác biên cương mồ viễn xứ,

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh,

Áo bào thay chiếu anh về đất,

Sông Mã gầm lên khúc độc hành.

Từ toàn cảnh rừng núi hoang vu, hiểm trở trong đoạn đầu bài thơ đến đây hiện lên rõ nét hình ảnh của đoàn chiến binh Tây Tiến:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc,

Quân xanh màu lá dữ oai hùm.

Thoạt đầu, câu thơ tưởng như chỉ mang một chút ít ngang tàng, một chút ít đùa nghịch đầy chất lính, nhưng càng đọc mới càng thấy hiện thực khắc nghiệt, mới thấy hết những gieo neo, khổ ải của đoàn quân Tây Tiến. Không mọc tóc - đó là hậu quả của những cơn sốt rét rừng run người làm tiều tụy, làm rụng hết cả tóc của những chiến sỹ. Rồi nước độc, rừng thiêng, bệnh tật hành hạ... tất cả như vắt kiệt sức lực làm cho quân xanh màu lá.... Hai câu thơ cho ta thấy được hình ảnh rất thực của những chiến sỹ Tây Tiến khi phải đối phó với bệnh tật: ốm, xanh, rụng tóc... Nhưng không phải vì thế mà người ta mất đi vẻ oai phong kinh hoàng "Mắt trừng gửi mộng qua biên giới..."

Đoàn quân mỏi, xanh tựa lá mà vẫn mang oai linh rừng thẳm. Mắt trừng lên kinh hoàng là để gửi mộng vượt biên cương và để "Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm". Những người chiến sỹ Tây Tiến hầu hết là những chàng trai thị thành khoác áo lính dù ra đi chiến đấu, nhảy vào vào gian truân, họ vẫn luôn mang và giữ một tâm hồn hào hoa, thanh lịch, đa tình, một tâm hồn đầy thơ mộng. Mơ dáng kiều thơm là mơ dáng vóc kiều diễm, quyến rũ, thanh lịch của những người dân bạn gái thủ đô ngàn năm văn hiến, có người nhận định rằng Quang Dũng viết câu thơ này là mộng rớt vì nó không phù phù phù hợp với thực trạng kháng chiến. Song thực chất đây là một tình cảm rất là chân thực của người chiến sỹ, nó mang một ý nghĩa nhân văn chân chính bởi thể hiện ước mơ đẹp của con người về một môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường hoà bình, niềm sung sướng đẩy người lính ra đi chiến đấu.

Cả đoạn thơ bốn câu thì ba câu trên toàn nói về cái khác thường, oai dữ. Câu thơ thứ tư ngược lại đầy vẻ mềm mại và mượt mà, trữ tình, mơ mộng. Đoạn thơ khắc họa những hiện thực rất là nghiệt ngã, nhưng lại không riêng gì có sử dụng phương pháp tả thực, mà thể hiện bằng bút pháp lãng mạn cho ta thấy hình ảnh của người lính không xanh xao, tiều tụy mà oai phong, kinh hoàng. Chữ nghĩa và bút pháp của Quang Dũng thật tài hoa. Các chữ không mọc tóc, dữ oai hùm, mắt trừng khắc họa rất sâu tư thế dữ thế chủ động, vẻ kiêu hùng, ngang tàng của những chiến binh Tây Tiến. Hoàn cảnh gian truân, những thử thách, gian truân của một miền Tây thâm u, hiểm trở không làm cho những người dân lính Tây Tiến chùn bước, họ vẫn giữ ý chí, quyết tâm. Bên cái bi của thực trạng vẫn trỗi lên cái tráng của ngoại hình và tinh thần. Bằng thủ pháp dường như đối lập, Quang Dũng đã vừa khắc họa được vẻ đẹp hào hùng, kiêu dũng, vừa khắc họa được tâm hồn hào hoa và đa cảm của người chiến sỹ Tây Tiến. Núi rừng miền Tây hùng vĩ và hoang sơ, đi trong sự hùng vĩ ấy, sự hoang sơ ấy, những người dân lính Tây Tiến như được truyền thêm sức mạnh, vững bước vượt qua những gian truân, quyết tử:

Rải rác biên cương mồ viễn xứ,

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh...

Những người lính Tây Tiến không tiếc đời ra đi chiến đấu cho quê hương, không tiếc đời sẵn sàng hi sinh cho Tổ quốc. Họ ra đi mà vẫn nhớ, vẫn mang theo những tình riêng mơ mộng, khi họ hi sinh thì "áo bào thay chiếu anh về đất". Bằng hai chữ "áo bào", nhà thơ đã nâng cao giá trị, đã tái tạo được vẻ đẹp cao quý. một vẻ đẹp như những người dân tráng sĩ xưa nơi những người dân Tây Tiến, vẻ đẹp ấy làm mờ đi thực trạng thiếu thốn ở mặt trận. Rồi "anh về đất', cái chết nhẹ như không, như về lại những gì thương yêu, thân thuộc rất lâu rồi. "Anh về đất là để sống mãi trong lòng quê hương, đất nước. Và sông Mã thay lời núi sông cất lên lời ai điếu bi hùng: "Sông Mã gầm lên khúc độc hành".

Nỗi đau thật kinh hoàng, chỉ một tiếng "gầm than trầm uất", nỗi đau như dồn nén, quặn thắt từ bên trong. Không có nước mắt của đồng đội, chỉ có dòng sông Mã với nỗi đau cuộn chảy trong lòng, độc hành... chảy ngược vào tim.

Cả đoạn thơ nói đến cái chất thật bi mà cũng thật hùng. Những người lính Tây Tiến đã được nhà thơ khắc họa với nỗi nhớ thương tha thiết, với vẻ đẹp hoang sơ, kinh hoàng như vẻ đẹp của núi rừng.

Hình ảnh những người dân lính, tình cảm đồng đội, đồng chí vốn xuất hiện trong thơ ca kháng chiến. Ta vẫn thường phát hiện những người dân lính chân chất, giản dị, thân mật trong thơ Chính Hữu:

Áo anh rách vai,

Quần tôi có vài mảnh vá.

Miệng cười buốt giá,

Chân không giày...

Hay trong bài thơ Hồng Nguyên:

Lũ chúng tôi,

Bọn người tứ xứ

Gặp nhau hồi chưa chắc như đinh chữ,

Quen nhau từ buổi "một, hai"...

Nhưng với Tây Tiến của Quang Dũng thì khác. Bài thơ đã khắc hoạ không phải là những người dân lính xuất thân từ những người dân nông dân cày sâu cuốc bẫm mà là những chàng trai, những học viên, sinh viên thành thị khoác áo lính. Với Tây Tiến, Quang Dũng đã đưa người đọc ngược lên một miền Tây thăm thẳm, nơi núi rừng, thiên nhiên mang nét trẻ đẹp hoang dại, hiểm trở. Và nỗi bật lên trên nền núi rừng miền Tây ấy là hình ảnh những người dân lính Tây Tiến vượt lên trên mọi khổ ải, gian lao, toả sáng ý chí anh hùng. Với tám câu thơ chan chứa niềm thương nỗi nhớ da diết, Quang Dũng đã đưa người đọc trở lại thuở nào Tây Tiến với biết bao đồng đội mến thương của nhà thơ... Tất cả đã giúp Quang Dũng tái tạo và khắc họa hình ảnh oai hùng về người lính Tây Tiến. Với bút pháp tài hoa và giàu tình, nhà thơ đã xây dựng hình ảnh những chiến binh Tây Tiến không riêng gì có mang vẻ kinh hoàng, mãnh liệt mà còn mang vẻ đẹp hào hoa, hào hùng thật bi tráng. Và Tây Tiến không riêng gì có phổ đúng hồn thơ Quang Dũng má còn sáng lên chất thẩm mĩ hiếm thấy.

Sau khi đã Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến: "Tây Tiến đoàn binh... lên khúc độc hành" những em hoàn toàn có thể đi vào Cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng trong bài thơ Tây Tiến hoặc tham khảo Bình giảng bài thơ Tây Tiến nhằm mục đích củng cố kiến thức và kỹ năng của tớ.

2. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 2

Nói đến thơ ca kháng chiến chống Pháp tất cả chúng ta không thể không nhắc tới Quang Dũng-Một nhà thơ tài hoa được mệnh danh là nhà thơ của "Xứ Đoài mây trắng". Trong thơ Quang Dũng người đọc ấn tượng nhất lúc khắc họa bức chân dung người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Đó là bức tượng phật đài bất tử về người lính Tây Tiến vừa lẫm liệt, kiêu hùng vừa hào hoa lãng mạn thể hiện qua đoạn thơ

"Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

...

Sông Mã gầm lên khúc độc hành"

Bài thơ "Tây Tiến" ra đời trong thực trạng đặc biệt. Tây Tiến là một đơn vị quân đội được thành lập đầu năm 1947, có trách nhiệm phối phù phù hợp với bộ đội Lào, bảo vệ biên giới Việt -Lào, đồng thời đánh tiêu hao lực lượng địch. Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh niên, học viên, trí thức Tp Hà Nội Thủ Đô, chiến đấu trong những thực trạng gian truân nhưng họ sống rất sáng sủa và chiến đấu rất dũng cảm.Quang Dũng là đại đội trưởng ở đơn vị Tây Tiến, thời điểm ở thời điểm cuối năm 1948 khi rời đơn vị cũ chưa bao lâu, tại Phù Lưu Chanh, Quang Dũng viết bài thơ "Nhớ Tây Tiến". Khi in lại, tác giả đổi tên bài thơ là "Tây Tiến".

Trên cái nền hùng vĩ, kinh hoàng mà thơ mộng mĩ lệ của núi rừng Quang Dũng đã xây dựng bức tượng phật đài về người lính Tây Tiến hiện lên vừa oai phong lẫm liệt, vừa lãng mạn hào hoa bằng bút pháp lãng mạn mà vẫn rất chân thực:

"Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm"

Hai câu thơ mở đầu đã tạo nên ấn tượng trong lòng người đọc về vẻ đẹp bi tráng. Cái bi thương ấy gợi lên từ ngoại hình ốm yếu, tiều tụy, đầu trọc, da xanh như màu lá. Không phải là một người mà là cả một đoàn quân kì khôi. Đoàn quân kì khôi ấy lại được khắc họa bằng cái nhìn gân guốc bắt nguồn từ hiện thực đến từng rõ ràng "không mọc tóc", "xanh màu lá" là hiện thực mà người lính Tây Tiến phải trải qua.Theo lời kể của Quang Dũng thời kỳ đó bộ đội ta phải cạo trọc đầu để đánh giáp lá cà và thuận tiện và đơn giản trong sinh hoạt. Nhưng nguyên do quan trọng hơn hết đó đó là hậu quả của những ngày hành quân vất vả, đói rét, sốt rét rừng, những cơn sốt rét rừng ấy không riêng gì có có trong thơ Quang Dũng mà còn xuất hiện trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu:

"Tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vầng trán đẫm mồ hôi"

Hay trong thơ ca kháng chiến chống Pháp tất cả chúng ta cũng không khó để phát hiện những vần thơ:

"Khuôn mặt đã lên màu bệnh tật

Đâu còn tươi nữa những ngày hoa"

Bên cạnh hình ảnh bi thương đó đó là vẻ đẹp hào hùng của những người dân lính Tây Tiến được thể hiện trong việc sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ đối lập giữa thân hình ốm yếu và tâm hồn bên trong làm ra khí chất, tư thế của người lính "dữ oai hùm" đã cho tất cả chúng ta biết người lính sáng sủa, coi thường gian truân, hiên ngang xung trận, oai phong, lẫm liệt, toát lên cốt cách, khí phách hào hùng. Ngay cả khi đánh giáp lá cà với quân địch hình ảnh người lính Tây Tiến mang vẻ đẹp làm chủ núi rừng, khắc chế trở ngại vất vả, vượt qua gian truân.

Ẩn đằng sau ngoại hình ấy là một vẻ đẹp tâm hồn lãng mạn, hào hoa:

"Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm"

Trong gian truân nhưng những người dân lính Tây Tiến vẫn luôn "mắt trừng" đó là đôi mắt mở to nhìn thẳng quân địch, thề sống chết với quân địch. Đôi mắt ấy như miêu tả cả sự phẫn nộ đối với quân địch, là đôi mắt của nội tâm sục sôi chiến đấu. Đôi mắt ấy còn "mộng qua biên giới", đó là giấc mộng lập chiến công, giấc mộng của thắng lợi, của hòa bình. Không chỉ vậy mà đôi mắt ấy còn tồn tại tình, thao thức nhớ về Tp Hà Nội Thủ Đô nơi có hình ảnh "dáng kiều thơm" trong mộng và mơ. Những người lính Tây Tiến không riêng gì có biết cầm súng theo tiếng gọi non sông mà còn vô cùng hào hoa, lãng mạn. Có thuở nào người ta hiểu rằng câu thơ này mang mộng tiểu tư sản quá nhiều, làm giảm tinh thần chiến đấu. Nhưng thời gian đã chứng tỏ giấc "mộng" và "mơ" như tiếp thêm sức mạnh cho những người dân lính Tây Tiến. Đó cũng đó đó là vẻ đẹp của một tấm lòng luôn khuynh hướng về tổ quốc. Chính quê hương là động lực sức mạnh giúp người lính vượt qua trở ngại vất vả, là sợi dây thiêng liêng của niềm tin mang họ vượt bao trở ngại vất vả bom đạn trở về với quê hương. Chẳng thế mà bài thơ "Đợi anh về" của Xi-mô-nốp trở thành bài thơ được nhắc nhiều đến vậy trong thời kì khói lửa. Đâu chỉ thế trong bài thơ của Huỳnh Văn Nghệ cũng từng viết:

"Từ thuở mang gươm đi mở cõi

Ngàn năm thương nhớ đất Thăng Long"

Điều đặc biệt hơn những chàng trai Hà Thành trong đoàn quân Tây Tiến ấy họ ra đi không riêng gì có bằng trách nhiệm công dân mà còn cả lí tưởng của những chàng trai gác bút nghiên cầm súng vì lý tưởng. Những chàng trai ấy là những học viên, sinh viên, nghệ sĩ họ lên đường bằng khát vọng tuổi trẻ, khát vọng của hòa bình cho những "dáng kiều thơm". Tình yêu ấy đáng để mỗi tất cả chúng ta trân trọng và ngưỡng vọng trong mọi thời đại.

Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến còn là một lí tưởng trong những chàng trai mười tám đôi mươi:

"Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"

Với việc sử dụng từ Hán Việt "biên cương", "viễn xứ" đã gợi không khí cổ kính,trang trọng về nơi xa xôi của tổ quốc. Khác với những nhà thơ cùng thời, Quang Dũng khi nói về trận chiến tranh đã dám nhìn thẳng vào sự quyết liệt của trận chiến tranh, miêu tả cái chết, không tránh mặt hiện thực. Trong đoạn đường hành quân gian truân đã có những người dân lính ngã xuống. Những nấm mồ hoang lạnh vô danh mọc lên trên đường hành quân. Khi miêu tả cái bi thương ấy nhà văn lại nâng đỡ lên bằng đôi cánh lí tưởng, lãng mạn "Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh". "Đời xanh" là tuổi trẻ, là bao ước vọng đang đón chờ từng người phía trước. Vậy tuy nhiên với họ không còn gì quý giá bằng độc lập, tự do của Tổ quốc. Vượt lên trên tất cả là khát vọng được ra đi và góp sức. Đó là lý tưởng quên mình vì tổ quốc, kinh hoàng như lời thề sông núi. Đó là vẻ đẹp thời đại "quyết tử cho tổ quốc quyết sinh". Đúng như Trần Lê Văn đã nhận xét "Tây Tiến phảng phất nét buồn, nét đau, nhưng buồn đau mà không hề bi lụy". Và Quang Dũng là một trong những nhà thơ đầu tiên nói rất cảm động sự hi sinh của những con người vô danh ấy để rồi hơn hai mươi năm sau trong kháng chiến chống Mĩ Nguyễn Khoa Điềm đã viết

"Họ đã sống và chết

Giản dị và bình tâm

Không ai nhớ mặt đặt tên

Nhưng họ đã làm ra Đất Nước"

(Trích "Đất Nước")

"Chiến trường" quyết liệt mà câu thơ nghe sao bình tĩnh quá, có chút ngạo nghễ khinh đời để rồi hai từ "chẳng tiếc" mang vẻ bất cần cho "đời xanh". Tuổi trẻ ai chẳng cần cho mình khát vọng tình yêu, thanh xuân thơ mộng. Họ hiểu lắm, biết lắm vẻ đẹp của "đời xanh" nhưng chết cho tổ quốc đó đó là chết cho lý tưởng thiêng liêng.

Chính lý tưởng thiêng liêng cao quý ấy của những người dân lính mà hi sinh của tớ cũng thật cao đẹp:

"Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông mã gầm lên khúc độc hành"

Hình ảnh "áo bào thay chiếu" là cách nói bi tráng hóa, tráng lệ hóa sự quyết tử của người lính Tây Tiến. Quang Dũng từng trải lòng về câu thơ trên "Sự thật khi người lính ngã xuống không đã có được mảnh vải liệm. Nói áo bào là nói theo cách của thơ xưa để an ủi những người dân đã nằm xuống". Sự khắc nghiệt của mặt trận, sự trở ngại vất vả gian truân trong chiến đấu, vậy mà khi ngã xuống câu thơ sao mà nghe nhẹ nhàng đến vậy. Không phải là ngã xuống, không phải là chết mà đơn giản là "anh về đất". Mỗi tất cả chúng ta ai chẳng sinh ra từ đất mẹ Xi-ta, ai chẳng từ luống cày mà lớn lên. Vậy nên giờ đây những anh chỉ là đang ngủ một giấc thật dài, thật bình yên bên đất mẹ dịu dàng êm ả và ấm áp. Câu thơ với giải pháp nói giảm nói tránh đã tạo cho câu thơ bi mà không lụy ý ,thơ mang lại một cảm hứng vĩnh hằng, là thế giới của:

"Những người chưa bao giờ khuất

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất

Những buổi rất lâu rồi vọng nói về"

(Nguyễn Đình Thi)

Để rồi "Sông Mã gầm lên khúc độc hành", dòng sông Mã cũng đó đó là nhân chứng của lịch sử, người bạn đồng hành của những người dân lính Tây Tiến. Và giờ đây dòng sông Mã đã tấu lên khúc nhạc độc tấu đau thương, hùng tráng để tiễn người lính vào cõi bất tử. Tiếng gầm ấy là khúc nhạc bi tráng, khúc tráng ca tiễn biệt người lính Tây Tiến vào cõi vĩnh hằng hòa cùng muôn ngàn âm thanh của sống núi, trường tồn trong khúc bi tráng của sông Mã. Tác giả đã sử dụng hàng loạt từ Hán Việt đã gợi không khí tôn nghiêm, trang trọng khi nói về sự hi sinh của người lính Tây Tiến.phảng phất vẻ đẹp lãng mạn mà bi tráng của người tráng sĩ anh hùng xưa lẫm liệt, kiêu hùng, hào hoa, lãng mạn.

Qua đoạn thơ trên Quang Dũng không riêng gì có thể hiện thành công nỗi nhớ về thiên nhiên và miền Tây hùng vĩ mà còn thành công với những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ như cảm hứng lãng mạn, bi tráng. Sử dụng ngôn từ đặc sắc về địa danh, từ tượng hình, từ Hán Việt, phối hợp hòa giải và hợp lý chất nhạc và họa thơ.

Khổ thơ trên trong bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng đã hình thành một tượng đài bất tử về người lính. Người chiến sỹ Tây Tiến hào hoa, can đảm và mạnh mẽ và tự tin, kiêu hùng thuở nào đã gây ra ấn tượng sâu sắc cũng như mối xúc động lớn lao cho bao thế hệ người đọc. Hình tượng ấy dù vẫn có những hi sinh mất mát nhưng vượt lên tất cả vẫn là một khí phách hiên ngang, một khát vọng, lí tưởng sống cao đẹp đáng trân trọng. Đây cũng đó đó là chất bi tráng của tác phẩm.

3. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 3

Nằm trong mảng đề tài viết về người lính Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Pháp, 'Tây Tiến" là bài thơ thành công khi xây dựng được hình ảnh người lính không riêng gì có mang phẩm chất chung của tất cả những người dân lính Việt Nam mà còn mang những nét riêng độc đáo. Điểm nối bật trong bài thơ là hình tượng người lính với vẻ đẹp bi tráng, được khai thác thông qua bút pháp lãng mạn. Vẻ đẹp này của hình tượng người lính tập trung nhất trong khổ thơ:

"Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm

Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành"

Bài thơ ra đời vào năm 1948 tại Phù Lưu Chanh, khi Quang Dũng nhớ đến những người dân đồng đội cũ của tớ trong lữ đoàn Tây Tiến xưa. Đây là bài thơ viết về một lữ đoàn mà phần lớn là thanh niên trí thức Tp Hà Nội Thủ Đô. Họ ra đi chiến đấu, mang trong mình nhiệt huyết hừng hực của tuổi hai mươi nhưng tâm hồn cũng chất chứa đầy nét hào hoa lãng mạn của một chàng trai Hà thành. Ở những khổ trước, người ta phát hiện hình ảnh người lính Tây Tiến trong cuộc hành quân vất vả nhưng vẫn đầy lãng mạn, mở rộng hồn mình ra để cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời, sửng sốt trước sự xuất hiện của một "bông hoa về trong đêm hơi", say đắm trong bức tranh "nhà ai Pha Luông mưa xa khơi". Và cũng chính họ thật tinh nghịch, dí dỏm khi phát hiện ra hình ảnh đầy sức gợi "Heo hút cồn mây súng ngửi trời". Người lính không được miêu tả trực tiếp (trừ hình ảnh "anh bạn dãi dầu không bước nữa") mà đa phần hiện lên qua bức tranh thiên nhiên, trong nét vừa tương đồng vừa đối lập với thiên nhiên đó. Đến khố thơ này nhà thơ đã giành cả một đoạn thơ dài chỉ để nói về hình ảnh người chiến sỹ và sự hi sinh đầy bi tráng của tớ. Người lính được miêu tả qua những hình ảnh thực, quyến rũ:

"Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm"

Hình ảnh miêu tả xuất phát từ hiện thực những trở ngại vất vả gian truân mà người lính gặp phải. Đó là thời tiết khắc nghiệt, đói ăn, bệnh tật, sốt rét hoành hành làm cho hình hài trở nên tiều tụy: "không mọc tóc", "xanh màu lá". Nói đến những gian truân, vất vả nhưng giọng thơ Quang Dũng thật hào hùng. Ông gọi lữ đoàn Tây Tiến là đoàn binh không mọc tóc. Cả một "đoàn binh" lại mang "oai" của hùm tạo cho những người dân ta cảm hứng ở đó dường như đang toát lên sức mạnh lớn lao không thế nào khuất phục được. Sức mạnh đó được tương hỗ update thêm bằng hình ảnh:

"Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm"

Hai hình ảnh, một thực tế, một lãng mạn được đặt cạnh nhau thậm chí còn là một cầu nối lẫn nhau. Anh mắt trừng "gửi mộng qua biên giới" thế hiện cái uy phong lẫm liệt của tớ. Ta tự hỏi tại sao lại là "mắt trừng gửi mộng" mà không phải là ánh mắt nào khác? Phải chăng khoảng chừng cách là quá xa mà người chiến sỹ thì chỉ muốn rút ngắn nó lại trong chốc lát đế nhanh được trở về với Tp Hà Nội Thủ Đô thân thương? Cũng có thế, nhưng điều quan trọng là thông qua hình tượng ấy, người lính Tây Tiến hiện lên không riêng gì có can đảm và mạnh mẽ và tự tin, hào hùng mà còn đầy chất uy nghiêm và đầy sức mạnh. Ba câu thơ đang miêu tả theo Lever hoàn toàn có thể nói rằng là tăng tiến về hình ảnh đầy ấn tượng của người lính chợt chùng lại bởi một "dáng kiều thơm" ở mảnh đất nền quê hương. Chi tiết này thế hiện sự tinh tế của Quang Dũng, nhà thơ miêu tả người lính trong những nét phi thường nhưng vẫn không quên đồng cảm với một giấc mơ thông thường nhất và cũng là lãng mạn nhất: giấc mơ về một dáng kiều thơm. Họ là những chàng trai mười chín, hai mươi tràn đầy nhựa sống, khát khao yêu và khát khao niềm sung sướng. Họ có quyền mơ về một bóng hình giai nhân nào đó chứ! Nhiều hơn thế, hình ảnh người con gái còn gắn với mảnh đất nền Hà thành, nơi người lính đã sinh ra nên có lẽ rằng giấc mơ ấy còn là một giấc mơ về mái ấm gia đình, về quê hương, mảnh đất nền nơi họ đã sinh ra và gắn bó. Sự thay đổi đột ngột của hình tượng thơ làm cho bài thơ thêm mê hoặc đồng thời xác định nét lãng mạn trong tâm hồn những người dân lính trẻ. Người lính trẻ hiện lên trong đoạn trích anh hùng quật cường trước gian truân nhưng cũng ngang tàng và đầy nghịch ngợm. Thêm một nét để họ trở nên thân mật, đáng yêu và đáng quí.

Trước đó chỉ bằng hình ảnh "gục lên súng mũ bỏ quên đời", Quang Dũng đã làm cho những người dân đọc ngậm ngùi về sự hi sinh của người lính Tây Tiến. Nhà thơ tránh không dùng đến từ hi sinh mà khắc họa người lính Tây Tiến ngã xuống nhưng vẫn trong tư thế bước tiếp khúc quân hành cùng đồng đội. Những câu thơ tiếp theo nó lại một lần nữa nhắc tới hi sinh của những người dân lính trong lữ đoàn Tây Tiến:

"Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành"

Bốn câu thơ trước hết dựng lên một thực tế trong trận chiến đấu. Người chiến sỹ ra đi là đã xác định trước được những gì mình sẽ phải trải qua:

"Làm cách mạng từ khi tôi biết

Dấn thân vô là chịu tù đày

Là gươm kề cổ, súng kề taiLà thân sống chỉ coi còn một nửa"

Chiến trường quyết liệt không thể mang lại cho những người dân nằm xuống một nơi an nghỉ vĩnh viễn cạnh bên những người dân thân trong gia đình yêu. Ngã xuống, họ sẽ là một trong những "nấm mồ viễn xứ" trên biên cương, tiếp tục thao tác làm ngày đêm canh giữ từng tấc đất thân thương. Không ai không xác định được điều ấy. Vậy mà người ta vẫn ra đi, vẫn góp sức:

"Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"

Bởi nói như nhà thơ Thanh Thảo:

"Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình

Nhưng tuổi hai mươi làm thế nào không biết?

Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi

Thì còn chi Tổ quốc"

Chính bởi xác định được lí tưởng sống cao đẹp ấy mà lớp thanh niên vẫn ngày đêm hát vang khúc quân hành, ra đi bảo vệ quê hương, đất nước. Rồi có những người dân ngã xuống "giản dị và bình tâm" nhưng cái chết của tớ lại mang dáng dấp của một vị anh hùng sử thi. Hoàn cảnh trận chiến tranh thiếu thốn, người hi sinh không còn lấy một mảnh chiếu trước khi đưa về với đất. Tấm áo ngày thường vương bụi trường chinh trở thành áo bào đưa những anh về với đất mẹ. Cuộc ra đi có sự tận mắt tận mắt chứng kiến và tiễn đưa của đất trời. Dòng sông Mã "gầm lên" khúc bi ca độc hành đầy đau đớn xót xa nhưng cũng thật hào hùng.

Khổ thơ sử dụng hàng loạt những giải pháp tu từ có ý nghĩa trong việc khắc họa hình tượng người lính. Hình ảnh thơ rõ ràng, thân mật như "không mọc tóc", "quân xanh màu lá", "mắt trừng"... kết phù phù hợp với sự đối lập, so sánh (quân xanh màu lá), sự quy đổi linh hoạt của cảm xúc:

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm

Cùng giải pháp nhân hóa:

Sông Mã gầm lên khúc độc hành...

Làm cho những người dân lính hiện lên chân thực, thân mật: kinh hoàng, can trường nhưng cũng rất đa tình, hào hoa.

Có thể nói, hình tượng người lính Tây Tiến hiện lên trong đoạn thơ mang vẻ đẹp bi tráng mà không hề bi lụy. Cái bi tráng được thế hiện ở những trở ngại vất vả, gian khố cũng như mất mát, hi sinh mà người lính phải trải qua nhưng tâm hồn và ý chí của con người thì luôn quật cường, vượt qua và thắng lợi thực trạng. Giữa cái khổ con người vẫn hiện lên thật đẹp. Trong cái chết nhưng vẫn thấm đẫm chất hùng. Nhắc đến đau thương, mất mát nhưng không làm nhụt chí mà chỉ góp thêm phần thể hiện hình tượng người lính, tăng thêm vẻ đẹp hào hùng cho hình tượng đó. Chất bi tráng được kết phù phù hợp với cảm hứng lãng mạn và ngợi ca tạo nên hình ảnh người chiến sỹ Tây Tiến mang vẻ đẹp sử thi nhưng vẫn vô cùng thân mật và thân thuộc.

Đoạn thơ đã thể hiện trọn vẹn hình tượng người lính trong bài thơ, góp thêm phần vào sự thể hiện chủ đề chung của tác phẩm. Hình tượng người lính hiện lên mang vẻ đẹp bi tráng trong cảm hứng lãng mạn và ngợi ca hào sảng. Thành công của đoạn thơ và cả bài thơ đã diễn tả cảm động tình cảm của Quang Dũng dành riêng cho những người dân đồng đội của tớ ở lữ đoàn cũ: Binh đoàn Tây Tiến.

4. Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng mẫu 4

Quang Dũng là nhà thơ chiến sỹ vừa cầm súng đánh giặc vừa làm thơ. Thơ ông vừa hồn nhiên vừa tinh tế, mang vẻ đẹp hào hoa đầy chất lãng mạn. “Tây Tiến in đậm nét phong cách thơ Quang Dũng. Bài thơ được viết năm 1948 khi Quang Dũng đã rời xa đơn vị Tây Tiến. Cảm xúc chủ yếu trong bài thơ là nỗi nhớ cháy bỏng, “nhớ chơi vơi”. Sống dậy trong nỗi nhớ ấy đâu chỉ có thiên nhiên Tây Bắc mà còn tồn tại hình ảnh đoàn quân Tây Tiến. Trong cảm hứng ngợi ca, chiến sỹ Tây Tiến hiện lên trong trang thơ của của Quang Dũng nổi bật với vẻ đẹp hào hùng và hào hoa. Vẻ đẹp ấy được nhà thơ gợi tả sắc nét trong đoạn thơ ba của tác phẩm:

“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

…

Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Như đã nói ở trên, bài thơ “ Tây Tiến” ra đời trong nỗi nhớ “chơi vơi” của Quang Dũng. Ở phần đầu bài thơ, độc giả nhận thấy, từ từ hiện lên trong nỗi nhớ ấy là phong cảnh Tây Bắc hiểm trở và nên thơ:

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên rất cao ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Nhưng nếu để ý, độc giả sẽ thấy: đằng sau những câu thơ tả cảnh, hình ảnh đoàn quân Tây Tiến lờ mờ hiện ra:

“Anh bạn giãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời”.

Đối mặt với thực trạng trở ngại vất vả của núi rừng Tây Bắc , người lính “giãi dầu”, mệt mỏi, thậm chí đã hi sinh. Thế nhưng, với lòng yêu nước, chiến sỹ Tây Tiến vẫn hiện lên thật quả cảm trong trang thơ của Quang Dũng. Tiếp nối cảm xúc ấy, ở đoạn ba của thi phẩm, Quang Dũng khắc họa sắc nét hình ảnh đoàn quân Tây Tiến.

Vẻ đẹp của người lính “Tây Tiến” hiện lên thật hào hùng. Hào hùng ngay trong chính vẻ hình thức bề ngoài của những người dân chiến sỹ.

“Tây Tiến đoàn quân không mọc tóc

Quân xanh màu lá giữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới”.

Mở đầu đoạn thơ, Quang Dũng khắc họa khá chân thực hình ảnh đoàn quân Tây Tiến ở ngoại hình. Vì phải hành quân, chiến đấu nơi rừng sâu nước độc “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” (Tố Hữu), do điều kiện sinh hoạt vô cùng thiếu thốn, lại bị bệnh sốt rét rừng hoành hành nên cả đoàn binh Tây Tiến “không mọc tóc”, da dẻ xanh xao, vàng vọt “quân xanh màu lá”. Với rõ ràng tả thực này, Quang Dũng gợi độc giả nhớ đến câu thơ của Tố Hữu và Chính Hữu cùng viết về căn bệnh sốt rét rừng mà người lính phải đối mặt trong cuộc kháng chiến chống Pháp:

“Giọt giọt mồ hôi rơi

Trên má anh vàng nghệ”

(Ca nước – Tố Hữu)

“Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi”

(Đồng Chí – Chính Hữu)

Trở lại với cách viết của Quang Dũng, tất cả chúng ta thấy, nói đúng hiện thực nhưng ngòi bút của Quang Dũng không đi sâu vào những gian truân mà nghiêng về vẻ đẹp lãng mạn. Cảm hứng lãng mạn đã bắt bắt lấy cái thực để tô đậm nét dũng mãnh, hào hùng của chiến sỹ Tây Tiến. Vì thế, trong cái nhìn của Quang Dũng, cả đoàn quân Tây Tiến “ không mọc tóc”, da dẻ xanh xao, vàng vọt nhưng không gợi lên vẻ tiều tụy, ốm yếu, thiểu não, đáng thương. Trái lại, họ vẫn hiện lên với ánh mắt trừng trừng, “mắt trừng” như đã phản chiếu lòng căm thù giặc sục sôi, như đã gợi tả được sức mạnh nội lực vô song của đoàn quân Tây Tiến.

Chưa hết, cả đoàn quân Tây Tiến “ không mọc tóc” da dẻ vàng vọt vậy mà vẫn ngời lên vẻ “dữ oai hùm”. “Dữ oai hùm” là hình ảnh ẩn dụ diễn tả vẻ oai phong lẫm liệt sức mạnh hào hùng của chiến sỹ Tya Tiến. Cụm tù này gợi ta nhớ đến hình ảnh đội quân Thát Sát đời Trần:

“Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu”.

(Thuật Hoài – Phạm Ngũ Lão)

Phải chăng, sức mạnh dũng mãnh, vô song của quân dân đời Trần ngày nào dường như sống dậy trong sức mạnh hào hùng của đoàn quân Tây Tiến.

Ở đoàn quân Tây Tiến vẻ đẹp hào hùng còn thể hiện ở ý chí chiến đấu, ở tinh thần xả thân vì nước.

“Rải rác biên cương mồ viễn sứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”.

Trên đoạn đường hành quân chiến đấu nguy hại, bao người lính đã ngã xuống “ Gục bên súng mũ bỏ quên đời”. Họ nằm lại trên những miền biên cương xa xôi của Tổ quốc. Đây là rõ ràng nghệ thuật và thẩm mỹ giàu tính hiện thực. Đối mặt với thực cảnh đau lòng ấy, chiến sỹ Tây Tiến vẫn không hề nhụt chí, sờn lòng. Họ Không hề nao núng tinh thần, không hề sợ sệt. trái lại, chiến sỹ Tây Tiến vẫn sẵn sàng:

“Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”

Câu thơ diễn tả ý chí chiến đấu hào hùng, gợi tả tinh thần xả thân rất lẫm liệt của đoàn binh Tây Tiến. Vì tổ quốc, chiến sỹ Tây Tiến không hề so đo, tính toán thiệt hơn. Vì nhân dân, họ sẵn sàng dâng hiến cả tuổi thanh xuân của tớ. Khi xã đinh được lí tưởng sống cao đẹp, chiến sỹ Tây Tiến sẵn sàng từ biệt mảnh đất nền Tp Hà Nội Thủ Đô ngàn năm văn hiến để xuất hiện nơi biê cương xa xôi. Thật đúng với lời thơ của Bùi Minh Quốc.

“Lứa tuổi hai mươi khi hướng đời đã thấy

Thì xa xôi biết mấy cũng lên đường”.

(Lên miền Tây)

Có lẽ đoàn quân Tây Tiến năm xưa làm rõ “ai cũng tiếc nuối tuổi hai mươi thì còn chi tổ quốc” cho nên vì thế họ sẵn sàng dâng hiến tất cả. Ý chí chiến đấy của người lính Tây Tiến thật cao đẹp, yêng hùng phảng phất vẻ đẹp của người chinh phu, tráng sĩ thủa xưa.

Và họ hào hùng ở cả sự hi sinh:

“Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Người lính ra đi trong lúc không còn một mảnh chiếu để bó thây nhưng trong cái nhìn của Quang Dũng, họ vân như được bao bọc trong những tấm áo chiến bào sang trọng. Về điều này, nhà thơ Quang Dũng có nói: “Áo bào thay chiếu là cách nói của người lính chúng tôi, mượn cách nói ước lệ của nhà thơ trước đây để an ủi những đồng chí của tớ đã ngã xuống”. “Anh về đất”, là cách nói giảm, nói tránh của Quang Dũng. Sử dụng biệ pháp tu từ này, Quang Dũng đã diễn tả sự hi sinh của người lính thật nhẹ nhàng, thanh thản mà cao cả.

Trước sự hi sinh cao cả của những người dân lính, dòng sông Mã cũng như thay mặt cho thiên nhiên Tây Bắc gầm lên, tấu lên khúc nhạc hào hùng để tiễn biệt những người dân lính. Như vậy nói về cái chết của người lính Tây Tiến, Quang Dũng không gợi sự bi lụy, bi thương mà vẫn bi tráng, bi hùng. Với cách viết này, Quang Dũng đã bất tử hóa người lính Tây Tiến khi xưa. Người lính Tây Tiến xứng đáng được lí tưởng hóa vì họ là những người dân như chân lí sinh ra:

“Có cái chết hóa thành bất tử

Có những người dân như chân lý sinh ra”

Tóm lại, với cảm hứng lãng mạn, Quang Dũng đã và đang viết về đoàn quân Tây Tiến, về đồng đội của tớ thật dũng cảm, hào hùng. Nhà thơ đã viết về vẻ đẹp của chiến binh Tây Tiến năm xưa trong cảm hứng ngợi ca, tự hào.

Không chỉ hiện lên với vẻ đẹp hào hùng, người chiến sỹ Tây Tiến còn hiện lên với vẻ đẹp hào hoa, lãng mạn.

“Đêm mơ Tp Hà Nội Thủ Đô dáng kiều thơm”

Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là học viên, sinh viên từ thủ đô Tp Hà Nội Thủ Đô nghìn năm văn hiến. Họ là những chàng trai Hà Thành, tâm hồn của tớ sẵn chất lãng mạn, hào hoa. Bởi thế, những phút nghỉ ngơi ít ỏi trên đường hành quân, họ lại tranh thủ mơ về Tp Hà Nội Thủ Đô rực rỡ ánh sáng để nhớ về bóng hồng kiều diễm, thanh lịch.

Nếu người lính trong bài thơ “Đồng Chí” của Chính Hữu mơ về những miền quê

“Nước mặn đồng chua”, “đất cày lên sỏi đá”, nhớ về những giếng nước, gốc đa thì chiến sỹ Tây Tiến lại mơ về Tp Hà Nội Thủ Đô nghìn năm văn hiến, mơ về những bóng hồn kiều diễm chốn Hà Thành. Giấc mơ của người chiến sỹ giàu chất mộng mơ. Giấc mơ của tớ thật kiêu sa và lãng mạn. Đó là giấc mơ của những người dân tri thức mặc áo lính. Thế mới biết, trận chiến tranh gian truân, tàn khốc nhưng không thể vùi dập được nét trẻ đẹp hào hoa,lãng mạn trong tâm hồn người lính Tây Tiến.

Với bút pháp lạng mạn, Quang Dũng khắc họa thành công hình ảnh đoàn binh Tây Tiến năm xưa. Đó là những chiến sỹ dũng cảm kiên cường, sẵn sàng dâng hiến cả tuổi thanh xuân của tớ cho đất nước. Đó là những chàng trai trẻ có tâm hồn hào hoa, lãng mạn. Viết về vẻ đẹp của người lính Tây Tiến năm xưa, Quang Dũng bày tỏ tình cảm trân trọng, ngưỡng mộ, ngợi ca.

Trên đây VnDoc hướng dẫn những bạn học tốt bài Văn mẫu lớp 12: Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng: "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Sông Mã gầm lên khúc độc hành". Ngoài ra những bạn hoàn toàn có thể xem thêm phân mục Soạn văn 12 mà VnDoc đã sẵn sàng sẵn sàng để học tốt hơn môn Ngữ văn lớp 12 và biết phương pháp soạn bài lớp 12 và những Tác giả - Tác phẩm Ngữ Văn 12 trong sách Văn tập 1 và tập 2, mời những bạn tham khảo thêm một số trong những bài tiêu biểu:

Soạn bài lớp 12: Tây TiếnPhân tích bài thơ Đồng chí của Chính HữuPhân tích hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

Mời bạn đọc cùng tham gia nhóm Tài liệu học tập lớp 12 của VnDoc.com để có thêm tài liệu học tập nhé